Uprawa pomidorów: doradztwo w zakresie odżywiania upraw

Uprawa pomidorów – zapotrzebowanie na składniki odżywcze

Szacowane wchłanianie składników odżywczych (kg/t) przez:

Zalecenia dotyczące różnych składników odżywczych zależą od zasobności gleb w składniki pokarmowe .
Tabela. Zalecane zawartości składników pokarmowych w glebach dla uprawy pomidora (mg/litr gleby)

Uprawa pomidorów – dynamika przyswajania składników odżywczych przez pomidory w ciągu sezonu

Zapotrzebowanie na składniku pokarmowe zależy od fazy rozwojowej roślin. Największe potrzeby pokarmowe rośliny pomidora mają w stosunku do potasu , azotu i wapnia. Zapotrzebowanie to rośnie wraz z rozwojem roślin i osiąga wartość maksymalną w okresie wzrostu owoców oraz ich dojrzewania (Rys.)

Rola składników odżywczych

Azot

Pomidor ma duże wymagania pokarmowe wobec azotu. To najważniejszy w odżywianiu roślin składnik pokarmowy. Wchodzi w skład aminokwasów, białek i kwasów nukleinowych, czyli jest niezbędny do wzrostu, zarówno w fazie podziału komórkowego, jak i wzrostu wegetatywnego (wydłużania pędów, rozwoju i wzrostu liści). Jako składnik chlorofilu wpływa bezpośrednio na fotosyntezę, ponieważ jest częścią enzymu RuBisCO, odgrywającego zasadniczą rolę w wiązaniu dwutlenku węgla przez rośliny. Prawidłowe zaopatrzenie roślin pomidora w ten składnik decyduje nie tylko o wielkości plonu, ale również jego jakości. Jednakże zbyt obfite nawożenie azotem prowadzi od nadmiernego wzrostu wegetatywnego roślin, słabego zawiązywania owoców oraz ich wybarwiania, a także do zmniejszenia plonowania.

Potas

Pomidor ma bardzo duże wymagania pokarmowe w stosunku do potasu. Potas odpowiada w roślinach za prawidłowe funkcjonowanie wielu procesów fizjologicznych. Najważniejsze z nich to regulowanie gospodarki wodnej roślin oraz udział w biosyntezie cukrów. Dzięki potasowi pomidory są soczyste, jędrne, dobrze wybarwione oraz smaczne.

Fosfor

Zapotrzebowanie pomidora na fosfor jest relatywnie duże. Rola tego składnika dla roślin jest znacząca. Fosfor jest integralną częścią błon komórkowych, co sprawia że rośliny funkcjonują prawidłowo. Jest również składnikiem pokarmowym, który uczestniczy bezpośrednio w produkcji energii przez rośliny – jest zatem niezbędny w całym okresie wegetacji. W przypadku pomidora jest to niezmiernie istotne bowiem najbardziej „energochłonnymi” fazami wzrostu roślin są kwitnienie, zawiązywanie owoców oraz ich wzrost. Fosfor u młodych roślin wspomaga wzrost systemu korzeniowego.

Wapń

Pomidor ma duże zapotrzebowanie na wapń. Składnik ten jest niezbędny do tworzenia struktury ściany komórkowej (wraz z borem) – ma zatem znaczenie strukturalne, budulcowe. Wzmacnia w ten sposób naturalną odporność roślin na czynniki stresowe – biologiczne (choroby) oraz środowiskowe – np. niską temperaturę. Jest jednym z ważniejszych składników pokarmowych odpowiadających za jakość pomidorów. Jego niedostatek jest główną przyczyną suchej zgnilizny wierzchołkowej.

Deficyty składników odżywczych

Nawożenie pomidora

Azot

Przed założeniem plantacji należy wykonać analizę gleby na zawartość azotu mineralnego w glebie (suma obu form: azotanowej i amonowej). Przed siewem marchwi należy wzbogacić glebę w ok. 50-80 kg N/ha uwzględniając azot już dostępy dla roślin. Pozostałą część można dostarczać stopniowo co tydzień poprzez fertygację lub w 2 lub 3 dawkach standardowych nawozów doglebowych zawierających azot. Pomidor bardzo dobrze reaguje na nawożenie azotanową (N-NO₃-) azotu, która wspomaga również pobieranie potasu.
W uprawach bez fertygacji użycie nawozów o kontrolowanym uwalnianiu składników pokarmowych pozwala na podanieczęścicałkowitej ilości azotu przed siewem. Pozostałą dawkę należy zastosować w fazie intensywnego wzrostu roślin.

Fosfor

Może zostać podany w całości przed sadzeniem roślin pomidora w czasie przygotowania gleby do uprawy. Ze względu na ograniczoną mobilność tego składnika w glebie, konieczne jest wymieszanie zastosowanego nawozu fosforowego z glebą do głębokości ok. 20-25 cm.

Potas

Nawożenie potasem można wykonać na dwa sposoby – jednorazowo przed sadzeniem roślin (używając nawozów otoczkowanych o wydłużonym okresie działania) lub w trakcie wegetacji roślin. Zaleca się, aby dawkę nawozów potasowych stosowanych pogłównie podzielić na 2 części. Pierwszą (35-40% całej dawki) należy zastosować na początku kwitnienia pierwszego grona, a następną ok. 3-4 tygodnie później
W uprawach fertygowanych zaleca się stopniowe zasilanie roślin potasem co tydzień od fazy, gdy rozwoju kwiatostanów do fazy dojrzewania owoców ostatniego grona.

Magnez

Może zostać zastosowany w całości przed sadzeniem roślin – w czasie przygotowania gleby do uprawy. Pomidor jest gatunkiem wrażliwym na obecność chlorków. Zaleca się zatem stosowanie nawozów potasowych bezchlorkowych, np. siarczanu potasu.Skuteczne jest również nawożenie dolistne – w okresie intensywnego wzrostu nadziemnej części roślin.

Wapń

Nawożenie wapniem na plantacjach fertygowanych należy prowadzić od fazy, rozwoju pierwszego kwiatostanu do dojrzewania owoców ostatniego grona. Na plantacjach, na których stosuje się nawozy standardowe doglebowe nawozy wapniowe (zazwyczaj salatrę wapniową) należy zastosować dwukrotnie: Pierwszą (30 – 40% całej dawki) należy zastosować na początku rozwoju pierwszego kwiatostanu, a drugą 3-4 tygodnie później. W uprawie pomidora skuteczne jest rónież stosowanie wapnia pozakorzeniowo.