Jak zapobiegać wyrastaniu mchu na trawnikach

W tym artykule znajdziesz te informacje: 

1. Czym jest mech? 

1. Czynniki sprzyjające obecności mchu. 

1. Porady dotyczące kontrolowania mchu. 

Mech to coś, z czym każdy greenkeeper prędzej czy później będzie musiał się zmierzyć. Obecność mchu zwykle jest symptomem głębiej ukrytego problemu, jakiegoś czynnika, który powoduje osłabienie trawy i naraża trawnik na pojawienie się tego gatunku. Identyfikacja i rozwiązanie problemu zazwyczaj wystarcza, by wzmocnić murawę i kontrolować populację mchu. 

Czym jest mech?

W wielu miejscach na świecie występuje wiele różnych gatunków mchu, które adaptują się do bardzo odmiennych warunków siedliskowych. Mchy to niekwitnące rośliny, które zazwyczaj nie rosną wyżej niż na 25 mm. Są miękkie i mięsiste w dotyku, mają cienką łodyżkę i maleńkie brązowe lub zielone listki. 

Wśród dużej liczby gatunków mchu wyróżnia się trzy podstawowe typy, które pojawiają się na trawnikach: 

1. Mchy paprociowate, zazwyczaj płożące. Na przykład rokiety (Hypnum) i dzióbkowce (Eurhynchium). Te mchy występują często na niezbyt intensywnie pielęgnowanych trawnikach, zwykle tam, gdzie problemem jest nadmiar wilgoci spowodowany zbyt dużą ilością materii organicznej. 
2. Mchy kępkowe, przypominające maty, występują najczęściej na glebach kwaśnych, np. zęborogi (Ceratodon) i prątniki (Bryum). Mchy te tworzą gęste skupiska układające się w struktury przypominające „maty” lub „poduszki”. Zęboróg czerwonawy (Ceartodon purpureus) można by nazwać „mchem zimowym”, ponieważ zwykle kolonizuje trawniki jesienią, gdy spada żywotność murawy, a obumiera na wiosnę, gdy trawa się ożywia. 
3. Mchy o wzniesionym pokroju, na przykład płonnik (Polytrichum), najczęściej występują w suchych, jałowych miejscach, takich jak pagórki, skierowane ku południu skarpy czy gleby piaszczyste. 

Czynniki sprzyjające obecności mchu

Czynnikami odpowiedzialnymi za kolonizację murawy przez mech to są między innymi: 

1. Zakwaszenie gleby – wiele mchów radzi sobie z nią lepiej niż większość traw. Tam, gdzie pH gleby spada do 4 lub poniżej tej wartości, trawa ulega osłabieniu i przerzedzeniu, ustępując pola mchom i chwastom. 
2. Cień, który mogą rzucać okoliczne rośliny lub obiekty krajobrazu, np. budynki. Zacienienie – ogranicza intensywność fotosyntezy zachodzącej w trawie, co wpływa na zdolność trawnika do wzrostu i utrzymania zdrowia. Ponadto zacienieniu może towarzyszyć duża wilgotność podłoża w związku ze słabym ruchem powietrza i brakiem ciepła przynoszonego przez promienie słoneczne. Zacienienie może też wiązać się z wysuszeniem gleby, jeśli duże drzewa pobierają z niej całą wodę. Zarówno nadmierna wilgotność, jak i przesuszenie gleby przyczyniają się do pogłębienia problemu, dając dobre warunki do rozwoju mchu. 
3. Nadmierna wilgotność – może wynikać z paru różnych przyczyn, w tym ze słabego drenażu, zbyt dużych ilości materii organicznej, braku aeracji (zbicie gleby), przelania (zbyt obfite podlewanie) lub zacienienia. 
4. Niedobory składników odżywczych – mogą być po prostu wynikiem braku nawożenia, przez co murawa staje się osłabiona i słabo się rozwija. Sytuacja taka częściej zdarza się na glebach piaszczystych, gdzie składniki odżywcze są podatne na wypłukiwane. 
5. Koszenie zbyt nisko podłoża – to niekorzystny czynników zwłaszcza na nierównym terenie, gdyż może prowadzić do zbyt krótkiego przycięcia trawnika. Pozostawianie skoszonych źdźbeł może prowadzić do akumulacji materii organicznej na podłożu, co z kolei sprzyja powstawaniu problemów z nadmiarem wilgoci. 

Porady dotyczące kontrolowania mchu

Pielęgnacja powinna skupiać się na tworzeniu korzystnych warunków dla utrzymania zdrowego trawnika i minimalizowaniu wpływu czynników szkodliwych. 

1. Rozpoznaj przyczyny osłabienia murawy, które dają mchom okazję do utworzenia kolonii. 
2. Na mokrych nawierzchniach zwiększ częstotliwość aeracji, upewnij się, że ilość materii organicznej jest pod kontrolą i w razie potrzeby popraw drenaż. Wszelka roślinność, która ogranicza ruch powietrza i rzuca cień, powinna zostać wycięta lub przycięta. 
3. Pamiętaj o stosowaniu zbilansowanego nawożenia odpowiedniego do rodzaju trawnika i składu gleby. Celem powinno być dostarczanie odpowiednich ilości azotu, by trawa dobrze rosła i radziła sobie z deptaniem i wszelkiego rodzaju stresogennymi czynnikami. Nawożenie azotem powinno zostać ograniczone jesienią, aby nie dopuścić do wypuszczania nowych pędów, co mogłoby sprzyjać występowaniu chorób. 
4. Zacienienie należy zminimalizować poprzez usunięcie przeszkadzającej roślinności lub – tam gdzie całkowite usunięcie nie jest możliwe – poprzez przerzedzenie lub przycięcie. Najważniejsze kierunki to wschodni i południowy. 
5. Stosuj wapno (węglan wapnia) do podwyższenia poziomu pH gleby co najmniej do 5,0, aby zapewnić warunki korzystniejsze dla zdrowia trawy. 
6. O ile to możliwe, zbieraj ścinki trawy, aby nie dopuścić do nawarstwiania się materii organicznej na podłożu trawnika.  
7. Unikaj długotrwałego niskiego koszenia i zawsze ustawiaj wysokość koszenia na wyższą podczas upałów i suszy, aby zminimalizować stres i nie dopuścić do osłabienia trawy. 
8. Zapobiegaj fizycznemu naruszeniu i przerzedzaniu murawy, rozpraszając ruch na jej powierzchni i ograniczając jej stres. Zmniejszenie gęstości darni i choroby mogą mieć też związek z suszą lub pojawieniem się suchych placków na glebie. 
9. Tam, gdzie trawa jednak się przerzedzi i pokażą się miejsca puste, zawsze jak najszybciej przeprowadzaj rewitalizację, aby ograniczyć prawdopodobieństwo pojawienia się mchu. 
10. Dobrze zaplanowane w czasie jesienne prace służące odnowie trawnika, zwłaszcza dosiewki, pomogą wzmocnić trawę i przywrócić jej gęstość, a tym samym zmniejszyć ryzyko „inwazji zimowego mchu”.