Muz Yetiştiriciliği
Bitki Besleme Önerileri

Bitki besin maddesi gereksinimleri 

Tahmini besin maddesi alınımı (kg/t):

2000 bitki/da’da 5 t/da taze meyve.

Kaynak: IPI Bülteni 7 – Yüksek Verim İçin Gübreleme – Muz (1989).

Muzda bir sezon boyunca bitki besin maddesi alınımının dinamiği

* tm = taze meyve

Kaynak: INIAP-IPI araştırma verisi (2020)

Bitki besin maddelerinin rolü

+ = artma; – = azalma;

Kaynak: Muz Bitki Rehberi, Hayfa. 

Bitki besin maddelerinin eksikliği

Azot

Eksiklik belirtileri hızla ortaya çıkar ve her yaştaki yaprakta aynı anda görülür. Yapraklar çok küçük ve soluk yeşil olur. Orta gövde, yaprak sapları ve yaprak kılıfları kırmızımsı pembe olur ve yaprak üretim oranı belirgin şekilde azalır. Birbirini izleyen yapraklar arasındaki mesafe azalır, ‘rozet görünümü’ ve zayıf büyüme ortaya çıkar. Bu da bodur bitkilere neden olur. Meyve salkımları küçülür ve salkım sayısı azalır.
Kaynak: Rahul Mane BSc.

Fosfor

Bitkide cansızlaşma, bodur büyüme ve zayıf kök gelişimi görülür. En yaşlı 4-5 yaprağın yaprak kenarları klorotik hale gelir. Şiddetli P eksikliği altında, yapraklarda mor-kahverengi benekler oluşur ve sonunda yaprak kenarlarında ‘testere dişi’ nekrozu görülür. Etkilenen yapraklar kıvrılır ve yaprak sapları kırılır. Genç yapraklar koyu mavimsi yeşil bir renge döner. Meyve olgunluğu gecikir.

Potasyum

Potasyum eksikliği belirtileri genellikle çiçeklenme zamanında ortaya çıkar. Daha sonra kuruyup ölen yaşlı yapraklarda hızlı bir şekilde turuncu/sarı renk görülür. Bu yaprakların orta gövdeleri genellikle bükülür veya uzunluklarının üçte ikisinde kırılır. Yaprağın aşağı doğru bakar. Bitki yaprakları küçük olur ve gecikmiş çiçeklenme görülür. Azalan salkım büyüklüğü, bitki büyümesi üzerindeki etkiden önce görülür.

Kalsiyum

Belirtiler, bitkideki düşük kalsiyum hareketliliğine bağlı olarak, genellikle bir büyüme döneminden sonra veya dengesiz potasyum uygulamasının bir sonucu olarak genç yapraklarda görülür. Yaprak kenarlarına yakın damarlar arası kloroz başlar. ‘Başak yaprak’ deformasyonu veya yaprak ayasının oluşmaması yaşanır; meyve olgunlaştığında kolayca çatlar. Meyve yukarı doğru eğilir ve daha içbükey bir form oluşturur. Meyve çapı ve biyokütle azalır.

Magnezyum

Eksiklik, yaşlı yaprakların kenarlarında kloroza neden olur. Sararma orta gövdeye doğru uzanır ve orta gövde yakınında yeşil bir bant kalır. Doğrudan güneş ışığına maruz kalan yapraklarda kloroz daha şiddetlidir ve yaprak saplarında mor beneklenme görülür. Yaprak sapı gövdeden ayrılır. Bitki boyu kısalır ve meyveler iyi olgunlaşmaz; tatsız olur.

Sülfür

Belirtiler azot eksikliğine benzer ancak kloroz genç yapraklar da dahil olmak üzere tüm bitki boyunca tek tip oluşur ve yaygındır. Ana yaprak beyazlaşır ve diğer yaprak kanatları çok yumuşak olur; kolayca yırtılır. Kalınlaşma ve yaprak buruşması görülür. İleri düzeyde eksikliği olan bitkiler bodurlaşır.

Kaynak: https://vikaspedia.in

Muz yetiştiriciliği için tavsiyeler

Adım 1: Fideler

Fideler, bilinen mikro çoğaltılmış fide üreten fidanlıklardan alınabilir ya da deneyimli meyve yetiştiricileri tarafından üretilebilir.

Adım 2: Dikim

Parselleri standartlaştırmak ve ürün yönetimini basitleştirmek için fideler ayrılmalıdır. Dikimden yaklaşık 30-40 gün sonra fidelerin çimlenmediği çukurlara yeni fideler dikilmelidir.

Adım 3: Bitki Yönetimi

• Özellikle başlangıç aşamalarında yabancı ot kontrolü yapılmalıdır.
• Seyreltme, bitki başına bir dişi ve daha sonra bir yavru bırakarak kümedeki fazla sürgünleri ortadan kaldırmayı amaçlar. Her kümede genellikle üç bitki bulunur: anaç bitki, dişi bitki ve yavru bitki.
• Yaprak dökümü kırık, kuru, hastalıkla enfekte olmuş ve salkıma zarar verecek yaprakları ortadan kaldırır. Sürgün gelişimini iyileştirir; hastalık etkilenmesini azaltır. Havalanmayı ve parlaklığı artırır ve hasadı kolaylaştırır.

Adım 4: Kalp Yaprağı ve Diğer Yaprakları Eleyin

Bir muzun “kalp yaprağı”,açıldıktan hemen sonra kalan kısmın 10-20 cm altında bir seviyede elenmelidir. Bu, salkımın gelişimini hızlandırır, meyve kalitesini artırır ve zararlıların görülme sıklığını azaltır. Çiçekler, “kalp yaprağın” elenmesinden kısa bir süre sonra ortadan kaldırılmalı ve zararlı etkisini azaltmak için sadece son salkımın altında kalıcı erkek çiçekleri olan çeşitlerde yapılmalıdır.

Adım 5: Salkımı Paketleyin

Muz salkımlarının paketlenmesi meyveyi zararlılara ve fiziksel hasara karşı korur ve salkım gelişimini hızlandırıp eşitler. Paketleme “kalp” (erkek çiçekler) ve son salkım alındıktan sonra yapılmalıdır.

Gübreleme ürün gelişimine, toprak içeriğine, besin ekstraksiyonuna ve hava koşullarına göre yapılmalıdır.

Farklı ülkeler için gübreleme, yağışlı dönemlere veya sulama sıklığına göre yılda 4-24 kez arasında değişebilir. Yavaş veya aralıklı salınımlı gübreler kullanıldığında uygulama sayısı azaltılabilirken verim, kalite ve karlılıkta artış elde edilebilir.

Orta-yüksek bir verim elde etmek için sırasıyla 400-60-600-130-60-60 kg/da/yıl N, P2O5, K2O, CaO, MgO ve S, ekleme verim seviyelerine göre makul bir mikro besin maddesi uygulaması olacaktır.