Buğday Yetiştiriciliği
Bitki Besleme Önerileri
Buğday gübrelemesinde, en iyi uygulama yöntemi, uygun ürünler, tarla denemeleri ve daha fazlası hakkında bilmeniz gereken her şey.
Buğday yetiştiriciliği için bitki besleme önerisi (Triticum spp.)
-
Kışlık buğday için optimum pH 6,5'tir.
-
Çoğu çeşidin verimi, pH'ın 5,5'in altında olduğu durumlarda, özellikle P, Mo ve Ca eksikliklerine hassasiyet nedeniyle önemli ölçüde azalabilir.
-
pH >7,5 olduğunda B, Cu, Fe, Mn, P ve Zn eksikliklerinin ortaya çıkması mümkündür. Buğday, çok hafif kumlu veya çamurlu topraklar dışında hemen hemen tüm toprak tiplerinde yetiştirilebilir.
-
Kışlık buğday, ılıman iklime sahip bölgelerde (Avrupa, Asya ve Amerika'da 60. kuzey enlemine kadar) ve bazı tropikal/alt tropikal bölgelerde daha yüksek rakımlarda yaygın olarak yetiştirilir.
-
Çiçeklenme, tane başlangıcı, dane oluşumu ve olgunlaşma aşamaları için en uygun sıcaklık 20 - 25 derecedir.
-
Buğday tipik bir uzun gün bitkisidir.
Büyüme aşamasında sağlıklı kışlık buğday
Yakın çekim buğday tarlası
Bitki besin maddesi gereksinimleri
Tahmini bitki besin maddesi alınımı (kg/da):
Variety | Verim | N | P2O5 | K2O | |
---|---|---|---|---|---|
t/da | kg/da | kg/da | kg/da | ||
Kışlık buğday | Biyokütle* (DM) | 13.7 | 187 | 55 | 252 |
Kışlık buğday | Taneler | 6.7 | 130 | 39 | 51 |
Baharlık buğday | Biyokütle* (DM) | 9.0 | 129 | 58 | 125 |
Baharlık buğday | Taneler | 4.5 | 100 | 50 | 25 |
*Bitkinin toprak üstü kısmının tamamı
Kaynak: Aigner vd., 1988’den uyarlanmıştır.
Buğdayda bir sezon boyunca bitki besin maddesi alınımının dinamiği
Bitki besin maddelerinin rolü
Ana parametre | N | P2O5 | K2O | MgO | CaO | SO3 |
---|---|---|---|---|---|---|
Verim | +++ | + | ++ | + | + | + |
Protein içeriği | +++ | + | ++ | + | +++ | |
Bitki gelişimi | +++ | + | + | ++ | + | + |
Kök sistemi | + | +++ | + | ++ |
+ = iyileşme
– = azalma
+/- = uygulanan bitki besin maddesi oranına bağlı olarak farklı sonuçlar
Kaynak: IPI Bülteni – Tahıllar
Kaynak: Kışlık buğday – Mahsul tavsiye sayfası (Agronomi Kampüsü)
Bitki besin maddelerinin eksikliği
Azot
Bitkiler soluk yeşil renkten sarıya döner; alt yapraklarda kloroz başlar ve azot eksikliği arttıkça yaprakların üst kısmına doğru ilerler. Bitkilerin gövdeleri cılızdır ve büyüme yavaştır.
Fosfor
Fosfor eksikliği olan bitkiler normal bitkilerden daha koyu yeşil kalabilir ve önce alt tarafta daha sonra da tüm yapraklarda mor renk değişikliği görülebilir. Fosfor eksikliği yüksek düzeyde olduğunda yaprak uçları ölebilir. Bitkinin gelişimi yavaş olur; gövdesi ince ve kısa kalır. Bitki olgunlaşması gecikir. Fosfor eksikliği olan bitkilerde kardeşlenme de zayıftır.
Potasyum
Potasyum eksikliği başlangıçta yaşlı yapraklarda kloroz olarak ortaya çıkar ve eksiklik arttıkça yaprağın yukarı kısımlarına doğru ilerler. Yapraklar sonunda çizgili hale gelir ve yaprak kenarları boyunca kavrulmuş bir görünüm ortaya çıkar. Yaprak boyunca klorotik alanlar oluşabilir. Potasyum eksikliği belirtileri bazı hızlı gelişen ve yüksek verimli çeşitlerin genç yapraklarında da ortaya çıkabilir. Eksikliğin olduğu bitkinin gövdesi zayıftır ve bitki yatma eğilimi gösterir.
Sülfür
Belirtiler azot eksikliğine benzer ancak kloroz genç yapraklar da dahil olmak üzere tüm bitki boyunca tek tip ve geneldir. Sülfür eksikliği en çok kumlu, drenajlı ve organik madde oranı düşük topraklarda görülür.
Kalsiyum
Kalsiyum eksikliği küçük taneli tahıllarda çok nadir görülür. Bu eksikliğin olması durumunda bitki ciddi şekilde bodurlaşır ve yeni yapraklar jelatinimsi bir madde salgılar. Bu da yeni yaprakların birbirine yapışmasına neden olur. Kalsiyum eksikliği,toprak pH oranı 5.2’den küçük olduğunda ve düşük toprak kalsiyumu ile birleştiğinde, alüminyum ve mangan toksisitesi belirtilerinin genellikle kalsiyum eksikliği belirtilerinden önce ortaya çıktığı görülür.
Magnezyum
Tipik olarak, magnezyum eksikliği pH değeri yaklaşık 5,2’nin altında olan topraklarda görülür. Ayrıca, buğday serin ve nemli ilkbahar aylarında yeterli oranda magnezyum alamaz.
Çinko
Tahıllarda çinko eksikliği genellikle erken büyüme evrelerinde, bitki sadece yaklaşık 10 cm yüksekliğe ulaştığında, ilk olarak genç yapraklarda sarı çizgiler ve beyazdan sarımsı renge dönen bir uç şeklinde ortaya çıkar. Yapraklarda veya yaprak kenarlarında sıklıkla beyaz lekeler görülür ve yaprak ucunun bir kısmı ölebilir. Bitkinin tamamı sıklıkla bodur kalır.
Bor
İnce sürgünler ölür. Yapraklar uçlardan geriye doğru ölürken genç yapraklar kıvrık kalır. Bu durum kalsiyum eksikliğine benzer. Bor eksikliği olan bitki çok ince başaklar üretir ve tahıl verimi de çok azalır.
Bakır
Bakır eksikliği en çok genç yapraklarda görülür. Yaprak ve yaprak ucu kıvrılması görülür; verim ciddi oranda azalır. Bakır eksikliği, topraktaki bakırın düşük kullanılabilirliği veya topraktaki toplam bakır oranının azlığından kaynaklanabilir. Seyrek, asidik topraklarda, organik maddesi düşük topraklarda, üst kısmı granit topraklarda ve kuru toprakta sorun yaratır.
Demir
Demir eksikliği genç yapraklarda damar arasında kloroz görülmesiyle başlar. Sonrasında yaprağa yayılan genel bir kloroza dönüşür ve klorotik yaprakların ölmesiyle sonlanır.
Manganez
Manganez eksikliğinin başlarında genç yapraklarda hafif kloroz görülür. Daha şiddetli eksiklik durumlarında ise olgun yapraklar ağsı damarlar gösterir. Daha sonra yapraklar damarlar boyunca kahverengi-gri çürüme geliştirir. Klorotik lekeler, çoğunlukla yaprak alt kısmında yoğunlaşır.
Kaynak: https://vikaspedia.in
Besin maddelerinin buğdayın direnci üzerindeki etkisi
Hastalık | Patojen | Dayanıklılıkta artış | Dayanıklılıkta azalma |
---|---|---|---|
Kökler: | |||
Take-all disease | Gaeumannomyces graminis var. tritici | N-NH4, Mn, Cu, Cl | N-NO3 |
Fusarium | Fusarium ssp. | Zn, Cl | K |
Yapraklar: | |||
Külleme | Erysiphe graminis | K, S, Mn | N, Zn |
Siyah kök pası | Puccinia graminis | K, S | |
Kahverengi pas | Puccinia recondite f. sp. Tritici | K, Mn, Cl | Cu |
Septoria tritici | K, Cl | P |
Kaynak: Datnoff L., Elmer W., Huber D., 2007: Mineral besleme ve bitki hastalıkları, ASP Press, St. Paul, USA, 278 s.
Sorular ve Cevaplar
Üreticilerin mısır yetiştiriciliği ile ilgili sıkça sorduğu sorulardan bazıları
-
En iyi verimi elde etmek için bitki besin maddelerini uygun miktar ve zamanlamayla bitkiye vermeliyiz. Toprak analizi, herhangi bir eksikliği önlemek için yardımcı olacaktır.
-
Protein içeriği azot ile bağlantılıdır. Bu nedenle bitkinin gövde gelişim aşamasında azot bulundurması önemlidir.
-
Mahsulün karlılığını artırmak için etkili bir bitki besleme programı uygulamak, fazla bitki besleme maddesi vermekten kaçınmak (toprak analizi yardımcı olacaktır) ve bitki besin maddelerini doğru zamanlarda vermek önemlidir. Bu amaçla CRF kullanımı ana çözümdür.
-
Evet, özellikle düşük organik maddeye sahip topraklarda faydalı olabilir. Ancak fazla (özellikle azot) olmaması için gübreleme programı hesaplamasına elementler de dahil edilmelidir.
-
Topraktaki potasyumun yüksek olduğu bazı bölgelerde, buğdayın münavebede olduğu ve diğer ürünlere K uygulandığı da göz önünde bulundurulduğunda, potasyum gübrelemesi yapılmadan bile yüksek verim elde etmek mümkündür.