Bemestingsadvies voor de teelt van luzerne

Ontdek alles over het bemesten van luzerne voor een optimale teelt. Praktische tips, geschikte producten, veldproeven en meer.

Advies voor het telen van luzerne (Medicago sativa)

  • Luzerne wordt wereldwijd geteeld, in zowel niet- als wel geïrrigeerde landbouwsystemen, in alle bodemtypen, van tropische zure grond met een pH van 5-6, tot kalkrijke bodems met pH tot 8,5.

  • Luzerne is een jaarrond gewas, en heeft normaal een gewascyclus van 3 of 4 groeiseizoenen.

  • Goede drainage van de bodem is essentieel voor het telen van luzerne. Landbouwbeheer, met name maaien en andere machinale bewerkingsvormen, moet slim worden gepland om inklinking van de bodem te voorkomen.

  • Luzerne speelt een belangrijke rol binnen gewasrotatie, met name in biologische landbouwsystemen, omdat het helpt de vruchtbaarheid van de bodem te verbeteren. Enerzijds maakt de diepe beworteling van luzerne (lange penwortel) het mogelijk om voedingsstoffen uit de diepere lagen in de bodem te bereiken en zo kunnen circuleren; anderzijds treedt er in de wortelzone N-binding op door de symbiose met Rhizobium.

  • Het bemestingsplan moet rekening houden met de fysiologie en voedingsbehoeften van Rhizobium.

  • Calcium verbetert vorming van wortelknobbeltjes van Rhizobium, en zwavel is essentieel voor effectieve N-binding.

  • Gebruik van kalk in zure grond moet worden overwogen als voorbereiding op het zaaien van luzerne.

Pas gemaaid luzerne ligt te drogen voordat het van het veld wordt gehaald.
Luzerne ligt een paar dagen na het maaien te drogen voordat het van het veld wordt gehaald.

Nutriëntenbehoefte

Geschatte nutriëntenopname (kg/ton droge stof):

NP2O5K2OMgOSO3CaO
Bovengronds266253.86.514

Bron: IPNI

Nutriëntenopname van luzerne tijdens het groeiseizoen

Houd bij het opstellen van het bemestingsplan rekening met de nutriëntenbehoefte van het gewas gedurende het groeiseizoen. Luzerne heeft elke snede een bepaalde nutriëntenopname. Meststoffen met langere beschikbaarheid zoals Polysulphate zijn in dit geval bijzonder waardevol.

Het bemestingsplan hoeft geen rekening te houden met de opname van N, omdat luzerne zijn N opneemt uit de lucht via de symbiose met Rhizobium in de wortelzone. De beschikbaarheid van nutriënten is wel bepalend voor effectieve vorming van wortelknobbeltjes en N-binding door het Rhizobium en is dus een factor om naar te kijken. Afhankelijk van de omstandigheden in de omgeving en de bodem zijn op verschillende momenten in het groeiseizoen bepaalde nutriënten mogelijk beperkt beschikbaar. Zo kan vroeg in het seizoen zwavel beperkt beschikbaar zijn omdat sulfaat in de winter tot buiten de wortelzone is uitgespoeld.

Andere nutriënten, zoals kalium, kunnen juist later in het seizoen beperkt beschikbaar zijn omdat het gewas de reserves in de bodem opneemt.

De totale hoeveelheid nutriënten die door het gewas wordt opgenomen is afhankelijk van het aantal snedes en de productiviteit van het gewas. De productiviteit is hoger in het tweede en derde jaar, met meer dan 20 ton droge stof in geïrrigeerde luzerne in zuid Europa.

 

Rol van nutriënten

SleutelparameterNP2O5K2OMgOSO3CaO
Rizobacteriën nodulatie++++++++
N fixatie++++++++
Groei en vertakking+++++++
Plantenontwikkeling (bloei)++++++
Weerstand tegen droogte+++++++
Droge stof productie en eiwitgehalte++++++
Verteerbaarheid++/-+/-+++
Winterhardheid en standtijd+++++++

+ = verbeterd; – = verslechterd; +/- = variërende resultaten, afhankelijk van de toegepaste dosering van het betreffende nutriënt

Bron: Diverse bronnen en referenties in de literatuur

Gebreksverschijnselen

Luzerneplant rechts heeft kortere bladeren en is minder vertakt door fosfortekort dan een goed gevoede plant. Bron: Lissbrant et al., Purdue University Extension

Alfafa deficiency of potassium, sulphur and magnesium

Luzerneplant met enkele vroege symptomen van gecombineerde tekorten aan kalium, zwavel en magnesium (geïrrigeerde luzerne in Noordoost Spanje)

 

 

Proeven met luzerne

Luzerne met Polysulphate
Vésigneul-sur-Marne, Frankrijk, 2020

12

opbrengststijging
Luzerne met Polysulphate
Verenigd Koninkrijk, 2017

10

Ruw eiwit

Adviezen & Artikelen

V&A

Hier lees je een aantal veelgestelde vragen die we kregen van telers over het telen van luzerne

  • Bodemvruchtbaarheid en beschikbaarheid van nutriënten zijn belangrijk voor de voederwaarde van luzerne. Door een goed bemestingsbeleid kunnen we de beste voederwaarde realiseren die op ons bedrijf haalbaar is. Een gewasadviseur kan op basis van bodem- en gewasanalyses een bemestingsschema opstellen voor een optimale voederwaarde.

  • Organische bemesting zorgt voor een goede hoeveelheid nutriënten waar rekening mee gehouden kan worden (mogelijk gelden hiervoor wettelijke beperkingen, dus houd je aan de lokale normen met betrekking tot doseringen). Daarnaast is er een assortiment minerale meststoffen, afkomstig van ruwe natuurlijke zouten, die gebruikt mogen worden voor biologische landbouw (de meststoffenfabrikant moet de specifieke certificering voor toevoegingen voor biologische landbouw verkrijgen en mogelijk is regionale regelgeving van toepassing). De meststof Polysulphate is een uitstekende optie, met bewezen resultaten in zowel de biologische als reguliere luzerneteelt. Polysulphate is goedgekeurd  voor biologische landbouw door de meeste certificeringsinstanties.

  • Zwaveltekort in luzerne komt voor onder alle omstandigheden en grondsoorten.  Zwavel is niet alleen essentieel voor een gezond gewas en een goede voederwaarde, maar ook voor de Rhizobium-symbiose en een effectieve vastlegging van stikstof.

  • Het opbrengstvermogen van luzerne op uw bedrijf hangt af van de groeiomstandigheden gedurende het jaar en de kwaliteit van uw bodem. In de meeste regio’s is de gewasopbrengst hoger in het tweede groeiseizoen als het gewas zich goed heeft kunnen vestigen en we onkruid onder controle hebben.

  • Het is een goede optie om luzerne in de gewasrotatie op te nemen. De wortels van luzerne die in de bodem achterblijven, na 2 of 3 jaar teelt, Dit helpt de bodemvruchtbaarheid te behouden voor gewassen later in de rotatie.

Meer weten of heb je een andere vraag?

Verwante gewassen

Meer informatie over andere gewassen