Vijverbeheer

In dit artikel:

• Waarom zijn vijvers belangrijk?
• Hoe moet ik mijn vijver beheren?
• Veelvoorkomende problemen met vijvers
• Hoe kan ik algen bestrijden?
• Wanneer moet ik ProCrystal gebruiken en hoe moet het worden toegediend?
• Voor de beste resultaten…
• Samenvatting

Vijvers zijn een essentieel onderdeel van ons landschap. Elk waterlichaam tussen 1 m² en 2 hectare groot waar gedurende meer dan vier maanden per jaar zoet water in staat, wordt beschouwd als een vijver. Er zijn zowel natuurlijke als door de mens aangelegde vijvers, en ze zijn met name te vinden in tuinen en parken, op golfbanen en in de natuur. De laatste jaren neemt het aantal vijvers langzaam af en van de vijvers die er nog zijn, verkeert 80% in slechte staat. Het beheren van een vijver hoeft echter helemaal niet zo moeilijk te zijn. Aan de hand van enkele simpele richtlijnen kunt u de kwaliteit van uw vijver eenvoudig verbeteren.

Waarom zijn vijvers belangrijk?

Vijvers komen voor in allerlei landschappen, van steden en dorpen – in tuinen of als onderdeel van een park of recreatiegebied – tot akkers, overstromingsgebieden, heidevelden en bossen. Vijvers zijn belangrijk en we moeten er dan ook naar streven er zoveel mogelijk te behouden en daar waar de ruimte het toelaat nieuwe te creëren. Een goed onderhouden vijver is een mooie plek die veel mensen aantrekt. Ze nemen vaak een centrale plaats in in een dorp of stad en mensen komen er om te genieten van de rust. Het is de ideale plek om even te ontsnappen aan de hectiek van het dagelijks leven.

Maar wat misschien nog wel belangrijker is, is dat vijvers allerlei dieren aantrekken. De aanwezigheid van een vijver in een gebied zal de biodiversiteit aanzienlijk vergroten. Naar schatting leeft minstens twee derde van onze zoetwatersoorten in en rond vijvers. Het gaat daarbij om een zeer divers scala aan insecten, amfibieën (kikkers, padden en salamanders) en vissen tot en met grotere zoogdieren, vogels en planten. Een aantal daarvan zijn bedreigde soorten die deze unieke habitat nodig hebben om te broeden of te overleven.

Hoe moet ik mijn vijver beheren?

Het is moeilijk om algemene beheeradviezen voor vijvers te geven, aangezien het beheer van een vijver afhankelijk is van de grootte, de diepte, het omringende landschap, de vegetatie en de fauna. Belangrijk is wel om goed na te denken over het beheer van uw vijver. Welke functie heeft de vijver? Wat wilt u met de vijver bereiken? Wat zijn de belangrijkste troeven van de vijver in de huidige staat? Voer een risicobeoordeling uit om een goede beslissing te kunnen nemen en zorg dat u op de hoogte bent van eventuele wettelijke vereisten. Zorg er daarnaast ook voor dat u, indien van toepassing, de relevante wettelijke goedkeuringen verkrijgt om te voorkomen dat er tijdens de werkzaamheden schade wordt toegebracht aan kwetsbare soorten.

Er is geen ideaal moment voor het uitvoeren van beheerswerkzaamheden aan een vijver, aangezien er op elk moment van het jaar altijd wel een soort is die te lijden heeft onder de werkzaamheden die worden uitgevoerd. Onderstaande adviezen kunnen worden beschouwd als goede praktijken:

1. Werkzaamheden in het water zijn het gemakkelijkst uit te voeren als het water laag staat aan het einde van de zomer of in het begin van het najaar. De meeste dieren hebben zich dan voortgeplant en zijn naar een andere plek gegaan of gestorven, en planten hebben hun zaden verspreid en beginnen af te sterven.
2. Ook opschoningswerkzaamheden kunnen het beste aan het einde van de zomer of het begin van het najaar worden gedaan. Zorg er daarbij wel voor dat er niet te veel slib wordt verwijderd, aangezien daar eieren en larven van insecten in kunnen zitten.
3. Verwijder regelmatig gevallen bladeren uit de vijver, vooral in het najaar. Bladeren die in de vijver blijven liggen, verhogen het voedingsstoffengehalte en stimuleren de algengroei, met name in het voorjaar als de temperaturen weer beginnen te stijgen.
4. Snoei bomen rond de vijver eventueel terug om bladeren in de vijver tot een minimum te beperken. Deze snoeiwerkzaamheden kunt u het beste in de winter (nov-feb) doen, om te voorkomen dat u broedende vogels stoort.

Veelvoorkomende problemen met vijvers

Het belangrijkste probleem bij vijvers is de groei van algen. Algen zijn niet alleen ontsierend, maar ze veroorzaken ook zuurstofuitputting van het water, wat funest is voor andere planten en dieren in de vijver. Daarnaast vormen ze een fysiek obstakel voor activiteiten zoals irrigatie, watersporten en vissen.

Er zijn honderden verschillende soorten algen, waaronder vrij in het water zwevende algen en draadalgen die in lange slierten aan de oppervlakte drijven. De belangrijkste symptomen van algen in een vijver zijn:

• Een drijvende groene massa
• Groen water, veroorzaakt door fijne algen die in het water zweven
• Draadalg, een veelvoorkomende vijveralg die lange slierten vormt die aan de oppervlakte drijven of zich aan planten aan de rand van de vijver hechten.

Bijna elke vijver krijgt wel eens te maken met algen, maar vijvers met een zonnige ligging en weinig beplanting aan de oevers om voor schaduw te zorgen, zijn extra vatbaar. Ook als er fosfaat en nitraat in het vijverwater zit, is de kans op algen groter. Dit kan komen door te veel slib (organisch materiaal) op de bodem van de vijver, vallende vegetatie (boombladeren) of uitwerpselen van vissen, of kan in de vijver terechtkomen als gevolg van uitspoeling van voedingsstoffen uit de omringende bodem (vooral bij verkeerd gebruik van meststoffen) of via afwateringskanalen die in de vijver uitmonden.

Hoe kan ik algen bestrijden?

Bij kleine vijvers kunnen algen handmatig verwijderd worden. Op deze manier wordt het leven in de vijver echter verstoord en wordt bovendien de oorzaak niet aangepakt. Een andere mogelijkheid is het gebruik van een product zoals ProCrystal van ICL. ProCrystal is ontwikkeld om eencellige algen en draadalgen in vijvers of andere stilstaande waterlichamen te bestrijden.

ProCrystal bevat een mix van bacteriën die snel de overtollige stikstof (nitraten en ammoniumgebaseerde stikstof) en fosfaten verbruiken waar algen zich mee voeden om zich te ontwikkelen. De algen sterven snel na de behandeling af doordat de voeding die essentieel is voor hun ontwikkeling niet meer beschikbaar is. Hierdoor wordt de natuurlijke balans van het watermilieu hersteld en verbetert de helderheid van het water binnen slechts enkele dagen.

When should I use ProCrystal and how should it be applied?

Het verdient de voorkeur om ProCrystal toe te passen wanneer algen zich beginnen te ontwikkelen of wanneer de omstandigheden geschikt zijn voor hun ontwikkeling, in het algemeen van de lente tot het einde van de zomer, en zelfs het vroege najaar. ProCrystal zit verpakt in sachets die uniform op het wateroppervlak moeten worden verdeeld. Het kan worden toegepast vanaf de rand van het water of bij grote vijvers ook vanaf een boot. Na toediening verspreiden de unieke en onschadelijke bacteriën van ProCrystal zich snel in het watervolume. Blijf het product gebruiken om het water helder te houden gedurende de gewenste periode.

Voor de beste resultaten

Als er een bron van nitraat en fosfaat is waardoor het voedingsstoffengehalte in de vijver toeneemt, is het belangrijk om die bron weg te nemen. Zorg daarom dat er zo min mogelijk grondwater in de vijver terechtkomt en zorg voor een bufferzone rond de vijver in de vorm van langer gras of andere vegetatie. Controleer ook op de aanwezigheid van afwateringskanalen die in de vijver uitkomen. Zolang hier niets aan gedaan wordt, is het resultaat van ProCrystal suboptimaal.

Volg de instructies voor het toedienen van ProCrystal en let daarbij met name goed op de geadviseerde dosering. De dosering varieert sterk, afhankelijk van de diepte van de te behandelen vijver. Het is dan ook belangrijk dat u een nauwkeurige inschatting maakt van de omvang van de te behandelen vijver. Bij vijvers van minder dan 1 m diep moet ProCrystal de eerste keer worden toegepast met een dosering van 300 g per 100 m² vijver (let op: dat klinkt heel groot, maar in werkelijkheid is het slechts 10 x 10 m) en vervolgens elke 30-60 dagen met een dosering van 120 g per 100 m² vijver. Bij diepere vijvers (> 1 m²) geldt voor de eerste behandeling een dosering van 500 g per 100 m² vijver en voor volgende behandelingen een dosering van 200 g per 100 m²vijver (elke 30-60 dagen).

Samenvatting

Kortom, vijvers zijn een belangrijk integraal onderdeel van ons landschap. Het is in het belang van mens en milieu dat vijvers zo goed mogelijk worden onderhouden. Met goed onderhoud kunnen de meeste vijvers in goede staat worden gehouden. Het is echter belangrijk om vijvers daarnaast voortdurend te monitoren om problemen zo vroeg mogelijk op te sporen. Algen zijn funest voor de uitstraling, activiteiten in en op het water en het leven in de vijver en moeten daarom zo snel mogelijk worden bestreden. ProCrystal bestrijdt algen op een milieuvriendelijke manier en kan eenvoudig worden toegepast om het probleem snel en efficiënt aan te pakken. Als u verantwoordelijk bent voor het beheer van een vijver, zet dit product dan bovenaan op uw boodschappenlijstje mocht u problemen ondervinden.