Przechowywanie cebuli jako element produkcji

Cebula jest jednym z najstarszych uprawianych przez człowieka warzyw. Podobnie jak zboże już kilka tysięcy lat temu była jedną z ważniejszych gospodarczo roślin. Popularność zdobyła dzięki dość prostej uprawie i licznym sposobom przechowywania. Dzięki temu możemy spożywać cebulę praktycznie przez cały rok.

Obecnie nakłady ponoszone na produkcję cebuli są tak wysokie, że ważne jest nie tylko uzyskanie obfitego plonu, ale w pierwszej kolejności jakość pozyskiwanego warzywa, która warunkuje jego udane przechowywanie. Bardzo istotne są więc technika i czas zbioru oraz wszelkie zabiegi przeprowadzane zaraz po zbiorze.

Zbiór cebuli – kiedy najlepiej go przeprowadzić?

Nie ma jednego, ściśle określonego terminu zbioru cebuli – wszystko zależy od odmiany, metody uprawy oraz warunków pogodowych. Do zbioru cebuli przystępuje się, gdy 50–80% roślin ma załamany szczypior.

Zbiór cebuli można wykonać dwoma sposobami: dwufazowym lub jednofazowym.

Podczas zbioru dwufazowego cebulę wyrywa się lub wykopuje i pozostawia na polu od 7 do 10 dni. Ma to na celu przewiędnięcie zielonego szczypioru. Następnie cebulę przewozi się do zadaszonego, przewiewnego pomieszczenia do dalszego dosuszania.

Przy zbiorze jednofazowym, bezpośrednio po wykopaniu, cebulę przewozi się do przechowalni z aktywną wentylacją i nagrzewnicami powietrza. Tam później usypuje się ją w stos na wysokość 3,5–4 metrów. Kolejnym krokiem jest sztuczne dosuszanie cebuli powietrzem podgrzanym do temperatury ok. 25°C. Przy obcinaniu szczypioru ważne jest pozostawienie szyjki o długości 3–4 cm. Dzięki temu cebula chroniona jest przed szkodliwym działaniem drobnoustrojów – zbyt krótkie przycięcie szczypioru, tuż przy samej „główce”, może prowadzić do zakażenia patogenami.

Przechowywanie cebuli po zbiorze

Obecnie w Polsce przechowuje się ok. 300 tys. ton cebuli, w tym zaledwie 60–80 tys. ton w chłodniach i 100 tys. ton – w typowych przechowalniach. Pozostała ilość jest składowana w pomieszczeniach najczęściej niezapewniających optymalnych warunków, co prowadzi do dużych strat oraz obniżenia jakości plonów, a szczególnie ich przydatności na eksport.

W odpowiednich warunkach cebulę można magazynować nawet przez kilka miesięcy. Bardzo ważna jest stała temperatura w przechowalni, która powinna oscylować w przedziale 1–5^oC (chociaż niektórzy z sukcesem przechowują cebulę w temperaturze nawet nieco wyższej, do 8–10^oC). Istotna jest też wilgotność względna w przechowalni, która powinna wynosić 65–75%. Warto jednak pamiętać o regularnym sprawdzaniu plonów w celu pozbycia się zepsutych sztuk.

Produkcja cebuli – jak uzyskać dobrej jakości plon?

Aby w przechowalni znalazły się wyłącznie zdrowe cebule – jak również by zminimalizować straty w trakcie składowania – konieczne jest zadbanie o jakość plonów, na którą przede wszystkim wpływają optymalne nawożenie i skuteczna ochrona. Pamiętajmy, że dobrze odżywione rośliny są zawsze bardziej odporne na choroby, szkodniki i ogólnie niesprzyjające warunki uprawy, do których zaliczamy susze, upały, przymrozki, grad, przedłużające się okresy zbytniej wilgoci w glebie, zalegającą na polach wodę i nie tylko.

Ponieważ cykl uprawy cebuli jest dość krótki, precyzyjne nawożenie należy wykonywać w odpowiednim czasie. Częstym błędem jest zbyt późne nawożenie cebuli, które przekłada się na mniejsze plony – w okresie gdy cebula wymaga dużo substancji pokarmowych, w glebie nie ma ich w optymalniej ilości. Cebula ma stosunkowo płytki system korzeniowy i rzadko korzysta ze składników pokarmowych zgromadzonych w głębszych warstwach gleby. Musimy więc zapewnić jej stały dostęp składników odżywczych w wierzchniej strefie gleby.

Kolejnym błędem, którego należy unikać, jest stosowanie zbyt wysokich dawek azotu – choć sprzyjają one intensywnemu wzrostowi roślin, który może cieszyć producenta, nadmierny rozwój wegetatywny przekłada się w gorszą jakość plonu i gnicie podczas przechowywania. Najlepiej wykonać 2–3 nawożenia azotem i nie przekraczać dawki 130 kg N na hektar w całym sezonie. Ostatnia aplikacja azotowa powinna być wykonana pod koniec czerwca.

Kolejnym cennym składnikiem, którego nie powinno zabraknąć w dokarmianiu cebuli, jest potas. Tworzy on suchą masę plonu i decyduje o powodzeniu przechowywania. Warto przypomnieć, że siarczanowe nawozy potasowe wpływają też pozytywnie na ostrość smaku cebuli. Cebula bardzo lubi siarkę – w sezonie pobiera jej z gleby przynajmniej 50–60 kg i tyle też musimy jej zapewnić w programie nawożenia. W uprawie cebuli idealnie sprawdzi się nawóz o stopniowym uwalnianiu składników odżywczych ICL Agromaster^®, który zwiększa efektywność wykorzystania substancji pokarmowych, zapewniając jak najlepsze efekty przy jak najmniejszym nakładzie pracy.

Program nawożenia cebuli powinien obejmować głównie nawozy posypowe, ponieważ wspomaganie cebuli nawozami dolistnymi nie ma takiego znaczenia jak w przypadku innych roślin uprawnych. Liście cebuli mają niewielką powierzchnię do przyjmowania składników odżywczych i są pokryte substancją woskową, która utrudnia przyjmowanie cieczy roboczej. Jeśli jednak zdecydujemy się na dożywianie dolistne, wówczas do cieczy użytkowej powinniśmy dodać preparaty zmniejszające napięcie powierzchniowe.

Zobacz także:

• Nawożenie cebuli – program nawożenia cebuli
• Porady dotyczące uprawy cebuli
• Linia produktów Agromaster^®

Nie wiesz, jak zadbać o wysoką jakość plonów cebuli? A może potrzebujesz pomocy z opracowaniem programu nawożenia? Skontaktuj się z ekspertem ICL, aby uzyskać indywidualne porady!