Uprawa borówki amerykańskiej: doradztwo w zakresie odżywiania upraw

Wszystko, co musisz wiedzieć o nawożeniu borówki wysokiej, najlepsze praktyki, odpowiednie produkty, doświadczenia polowe i więcej.

Jak sadzić borówkę amerykańską? Porady dotyczące uprawy Vaccinium corymbosum

  • Najlepiej rośnie i plonuje na glebach żyznych, o dobrej strukturze, ciepłych – o pHnie wyższym niż 5,0.

  • Na glebach o pH powyżej 5,5 rośliny nie rosną prawidłowo ze względu na zmniejszenie aktywności grzybów mikoryzowych na ich korzeniach.

  • Jest bardzo wrażliwa na zasolenie gleby – nie powinno przekraczać 1,5 mS/cm.

  • Uprawa borówki nie należy do najłatwiejszych – rośliny tworzą silny, ale bardzo płytki system korzeniowy, który w przypadku braku odpowiedniej ilości wody szybko ulega przesuszeniu.

  • Ma wysokie potrzeby wodne oraz pokarmowe – ze względu wzrost roślin oraz ich wysokie plonowanie.

Borówka amerykańska – zapotrzebowanie na składniki odżywcze (średni plon 12 t/ha)

MakroelementyAzot (N)Fosfor (P2O5)Potas (K2O)Magnez (MgO)
Wapń (CaO)Siarka (S)
Makroelementy (kg/ha)80-10030-40120-15030-3520-3040-50
MikroelementyBCuMnMoZnFe
Mikroelementy (g/ha)100-15050-70150-2002-3250-300500-800

Zalecane zawartości składników pokarmowych w glebach dla uprawy borówki amerykańskiej (mg/litr gleby)

Składnik pokarmowyAzot (N)Fosfor (P2O5)Potas (K2O)Magnez (MgO)
Wapń (CaO)
mg/litr gleby30-4040-60140-18020-30300-500

Rola składników odżywczych w uprawie borówki

Azot

Borówka ma średnie wymagania pokarmowe wobec azotu. Azot wchodzi w skład aminokwasów, białek i kwasów nukleinowych, czyli jest niezbędny do wzrostu, zarówno w fazie podziału komórkowego, jak i wzrostu wegetatywnego (wydłużania pędów, rozwoju i wzrostu liści). Jako składnik chlorofilu wpływa bezpośrednio na fotosyntezę, ponieważ jest częścią enzymu RuBisCO, odgrywającego zasadniczą rolę w wiązaniu dwutlenku węgla przez rośliny. Prawidłowe zaopatrzenie roślin borówki w ten składnik decyduje nie tylko o wielkości plonu, lecz także o jego jakości.

Potas

Borówka ma bardzo duże wymagania pokarmowe w stosunku do potasu. Potas odpowiada w roślinach za prawidłowe funkcjonowanie wielu procesów fizjologicznych. Najważniejsze z nich to regulowanie gospodarki wodnej roślin oraz udział w biosyntezie cukrów. Potas korzystnie wpływa na soczystość, jędrność oraz na smak jagód borówki.

Fosfor

Zapotrzebowanie borówki na fosfor jest relatywnie duże. Rola tego składnika dla roślin jest znacząca. Fosfor jest integralną częścią błon komórkowych, co sprawia że rośliny funkcjonują prawidłowo. Jest również składnikiem pokarmowym, który uczestniczy bezpośrednio w produkcji energii przez rośliny – jest zatem niezbędny w całym okresie wegetacji. Fosfor u młodych roślin wspomaga wzrost systemu korzeniowego.

Wapń

Borówka ma niewielkie zapotrzebowanie na wapń. Składnik ten jest niezbędny do tworzenia struktury ściany komórkowej (wraz z borem) – ma zatem znaczenie strukturalne, budulcowe. Wzmacnia w ten sposób naturalną odporność roślin na czynniki stresowe – biologiczne (choroby) oraz środowiskowe(np. niską temperaturę).

Uprawa borówki amerykańskiej – znaczenie poszczególnych składników pokarmowych w danych fazach rozwojowych borówki wysokiej.

Składnik pokarmowyPoczątek rozwoju liści i wzrostu wegetatywnegoKwitnienie do zawiązania owocówWzrost owoców do dojrzewaniaPo zbiorze owoców
AzotW tej fazie rośliny mają duże zapotrzebowanie na ten składnik. Należy stosować azot w formie amonowej.W formie amonowej, już w zmniejszonych dawkach, tak aby nie pogarszać rozwoju kwiatostanów i zawiązywania owoców.W formie amonowej i w ograniczonejilości, aby nadmiar N nie wpływał negatywnie na jakość owoców.Niedobór azotu wpływa na zmniejszenie wielkości owoców.30-35
FosforDla wzmocnienia kwiatostanów i młodych liści oraz pąków kwiatowych.Dla wzmocnienia kwiatów oraz zawiązków oraz w celu poprawy efektywności produkcji nowych komórek w zawiązkach.W celu poprawy jędrności owoców i ich wybarwienia.W celu przygotowania roślin do spoczynku zimowego
PotasWspomaga wzrost liści oraz poprawia wzrost pędów.Dla dobrego zaopatrzenia zawiązków w wodę oraz składniki organiczne.Dla poprawy jędrności owoców, ich smaku oraz wybarwienia.Dla dobrego przygotowania roślin przed zimą i zbudowania zapasu do wykorzystania wiosną.
WapńDla wzmocnienia zawiązków owoców.Dla wzmocnienia jędrności rosnących owoców.
MagnezDla utrzymania intensywnego,dobrego wzrostu liści i poprawy zaopatrzenia roślin w składniki pokarmowe.Wspomaga rozwój nowych tkanek i poprawia integralność owoców, zwiększa okres ich trwałości i ogranicza wystąpienie chorób.Wspomaga zaopatrzenie owoców w substancje odżywcze, utrzymuje prawidłowy wzrost roślin.
SiarkaDla utrzymania intensywnego,dobrego wzrostu liści i poprawy zaopatrzenia roślin w składniki pokarmowe.Dla poprawy wykorzystania azotu przez rośliny.Dla poprawy wykorzystania azotu przez rośliny.
BorDla utrzymania prawidłowego wzrostu roślin i wzmocnienia pąków kwiatowych.Dla dobrej jakości pyłku, tworzenia nasion i zawiązywania owoców.W celu wzmocnienia owoców i utrzymania ich prawidłowego wzrostuW celu przygotowania roślin do spoczynku zimowego i zbudowania rezerw do wykorzystania wiosną.
CynkDla utrzymania prawidłowego wzrostu roślin i wzmocnienia pąków kwiatowych.Do utrzymania prawidłowego wzrostu roślin i rozwoju zawiązków.Do utrzymania prawidłowego wzrostu roślin i rozwoju owoców.W celu przygotowania roślin do spoczynku zimowego i zbudowania rezerw do wykorzystania wiosną.
ŻelazoDla utrzymania prawidłowego wzrostu roślin i wzmocnienia pąków kwiatowych.Do utrzymania prawidłowego wzrostu roślin i rozwoju zawiązków.Do utrzymania prawidłowego wzrostu roślin i rozwoju owoców.
ManganDla utrzymania prawidłowego wzrostu roślin i wzmocnienia pąków kwiatowych.Do utrzymania prawidłowego wzrostu roślin i rozwoju zawiązków.Do utrzymania prawidłowego wzrostu roślin i rozwoju owoców.

Ilość makroskładników podawana roślinom borówki w trakcie kolejnych tygodni fertygacji.

 Wykres – borówka amerykańska, składniki odżywcze, zapotrzebowanie na składniki

Borówka jest bardzo wrażliwa na niedobory składników pokarmowych ze względu na duże zapotrzebowanie na nie oraz ograniczoną wydajność systemu korzeniowego (ze względu na dużą ilość, ale raczej drobnych korzeni).

Jak rozpoznać deficyty składników odżywczych w uprawie borówki?

Składnik odżywczyOpis
AzotObjawy występują najpierw na starszych liściach, z upływem czasu obejmując całą roślinę. Wzrost jest osłabiony, liście są jasne. Owoce są mniejsze, twarde, o gorszych walorach smakowych.
FosforDeficyt fosforu objawia się u roślin słabym ukorzenieniem, zahamowaniem wzrostu i wytwarzaniem małych, ciemnych, matowych szaro-zielonych liści. Barwa liści zmienia się -od fioletowej do brązowej na całej blaszce lub na zewnętrznych obszarach liścia. Efektywność tworzenia nowych pędów spada. Zmniejsza się efektywność zawiązania owoców, co bezpośrednio wpływa na plonowanie roślin.
PotasObjawy występują na młodych liściach. Krawędzie i wierzchołki liści są zbrązowiałe i ulegają nekrozie. W miarę upływu czasu nekroza objawia się w przestrzeniach międzyżyłkowych między głównymi żyłkami, wraz z chlorozą międzyżyłkową. Zawiązanie owoców jest ograniczone, a jakość owoców niska.
WapńNajczęściej to starsze liście wykazują chlorozę międzyżyłkową z małymi białymi plamkami rozmieszczonymi nieregularnie na blaszce. Brzegi liści mają matowy odcień, więdną i zamierają. Pędy mogą całkowicie zamierać. Dojrzewanie owoców jest opóźnione.
MagnezObjawy występują najpierw na starszych liściach, ogólna chloroza mimo, że żyłki nie tracą zielonego koloru. W poważnych przypadkach dochodzi do zasychania z powodu nekrozy międzyżyłkowej. Objawy mogą również pojawić się podczas bardzo gorącej, suchej pogody. Owoce z roślin z niedoborem Mg są jaśniejsze i mają zdecydowanie mniejszą jędrność.
SiarkaObjawy są zbliżone do objawów niedoboru N, ale chloroza postępuje ogólnie i jednakowo na całej roślinie, włącznie z młodszymi liśćmi. Typowe jest zaczerwienienie ogonków i żyłek liści. Starsze liście zaczynają więdnąć i wykazują brzeżną chlorozę z późniejszym zamieraniem tkanki rozprzestrzeniającym się na blaszce liściowej. Plonowanie roślin jest istotnie zmniejszone.
BorObjawy zaczynają się zazwyczaj od młodszych liści w postaci jaśniejszej ich barwy. Poważny niedobór przejawia się chlorozą międzyżyłkową na starszych liściach. Sporadycznie może wystąpić pękanie łodyg.Zmniejszona jest również liczba kwiatów, a zawiązywanie owoców jest słabe.
MiedźMoże przejawiać się lekką ogólną chlorozą wraz z trwałą utratą turgoru w młodych liściach. Brzegi liści zwijają się i zasychają. Kwitnienie i owocowanie są bardzo słabe.
ŻelazoPierwszym objawem niedoboru żelaza jest chloroza międzyżyłkowa najmłodszych liści, która zamienia się w ogólną chlorozę, a wreszcie powoduje całkowite wybielenie liścia. Chloroza u podstawy liści, z częściowo zielonym pierzastym użyłkowaniem. Dopóki liść całkowicie nie zbieleje, może się zregenerować po zaaplikowaniu żelaza.
ManganWe wcześniejszych fazach na młodych liściach pojawia się lekka chloroza. W poważniejszych przypadkach na starszych liściach są widoczne pierzaste żyłki. Następnie wzdłuż żyłek liści postępuje brązowo-szara nekroza.
MolibdenWczesnym objawem niedoboru molibdenu jest ogólna chloroza. Przy utrzymującym się niedoborze Mo dojrzałe liście mają wodniste, bladozielone przebarwienia na swoich obrzeżach. Więdną, stają się szarobrązowe i ostatecznie obumierają. Ogólnie słaby wzrost i kwitnienie
CynkNiedobór cynku powoduje karłowacenie roślin, skrócenie międzywęźli i zwijanie do góry młodych liści, co nadaje roślinie nieco krzaczasty wygląd. Liście mają zredukowaną wielkość. Na starszych liściach pojawiają się nieznaczne plamki między nerwami, wzór jest bardziej szorstki niż przy niedoborze żelaza i manganu.

Nawożenie borówki – metody

Ze względu na duże zapotrzebowanie borówki wysokiej na wodę i składniki pokarmowe oraz bardzo płytki system korzeniowy w profesjonalnej uprawie tego gatunku poleca się stosowanie nawadniania oraz nawożenia roślin wraz z podawaną wodą (fertygacja).

Borówka amerykańska – składniki odżywcze

Zapotrzebowanie na składniki pokarmowe zależy od fazy rozwojowej roślin. Największe potrzeby pokarmowe borówka ma w stosunku do potasu, azotu i fosforu. Zapotrzebowanie to rośnie wraz z rozwojem roślin i osiąga wartość maksymalną w okresie intensywnego wzrostu pędów i liści, wzrostu owoców oraz ich dojrzewania.

Pytania i odpowiedzi

Oto kilka często zadawanych przez rolników pytań dotyczących uprawy borówki amerykańskiej.

  • Borówka w bardzo słabym stopniu wykorzystuję tę formę azotu ze względu na bardzo niską efektywność enzymu reduktazy azotanowej. Stosujemy saletrę wapniową, ale jako źródło wapnia a nie azotu.

  • Jeśli stosowana jest fertygacja, to przede wszystkim poprzez zakwaszanie pożywki (najczęściej kwasem fosforowym lub azotowym). Na plantacjach bez fertygacji można do tego celu zastosować nawozy silnie zakwaszające, np. siarczan amonowy.

  • Nawożenie borówki azotem kończymy dość wcześnie – już około połowy lipca lub nieco wcześniej, to zależy od odmiany. Pozostałe składniki podajemy dłużej – najczęściej do końca września.

  • Najlepiej na początku wegetacji, ale azot podajemy tuż przed pojawieniem się pierwszych liści – to niezwykle ważne, jeśli chodzi o nawożenie borówki.