Uprawa cebuli: doradztwo w zakresie odżywiania upraw

Wszystko, co musisz wiedzieć: uprawa cebuli, nawożenie, najlepsze praktyki, odpowiednie produkty, doświadczenia polowe i więcej.

Porady dotyczące uprawy cebuli (Allium cepa)

  • Ze względu na bardzo płytki wiązkowy system korzeniowy cebula wymaga gleb w dobrej kulturze, żyznych, próchnicznych, o wysokiej pojemności wodnej. Do jej uprawy nie nadają się gleby podmokłe. Optymalne pH gleby - 6,5do 7,5.

  • Na glebach o pH niższym od 5,9 mogą występować problemy z dostępnością niektórych składników, zwłaszcza P, K, Ca, B, i Mo.

  • W przypadku uprawy cebuli na glebach o podwyższonym pH (powyżej 7,5)mogą natomiast wystąpić objawy niedoborów B, Cu, Fe, Mn, P i Zn.

  • Cebula, ze względu na specyficzne wymagania glebowe, źle rośnie na glebach ciężkich, podmokłych i zimnych.

  • Cebula ma dość wysokie wymagania cieplne. Optymalna temperatura do kiełkowania to 6-7oC, a do wzrostu od 12 do 24oC. Wzrost roślin zostaje zaburzony przy temperaturze niższej od 5oC i wyższej od 35oC.

Zapotrzebowanie na składniki odżywcze

MakroelementyAzot (N)Fosfor (P2O5)Potas (K2O)Magnez (MgO)
Wapń (CaO)Siarka (S)
Makroelementy (kg/t)2,8-3,51,5-1,83,5-4,50,3-0,51,0-1,31,0-1,3
MikroelementyBCuMnMoZnFe
Mikroelementy (g/t)8-155-1020-500,5-0,76-1540-60

Zalecane zawartości składników pokarmowych w glebie dla uprawy cebuli (mg/litr gleby)

MakroelementyAzot (N)Fosfor (P2O5)Potas (K2O)Magnez (MgO)
Wapń (CaO)Siarka (S)
120-16080175-27060-801500-200010-20
MikroelementyBCuMnMoZnFe
0,5-1,55-1010-250,1-0,215-5050-100

Zapotrzebowanie na składniki pokarmowe zależy od fazy rozwojowej roślin. Największe potrzeby pokarmowe cebula ma w stosunku do potasu, azotu i wapnia. Zapotrzebowanie to wzrasta wraz z rozwojem roślin i osiąga wartość maksymalną w okresie intensywnego ich wzrostu.

Cebula – składniki odżywcze i ich rola

Azot

Cebula ma duże wymagania pokarmowe wobec azotu, a azot ma fundamentalne znaczenie dla osiągnięcia wysokich plonów. To najważniejszy w odżywianiu roślin składnik pokarmowy. Wchodzi w skład aminokwasów, białek i kwasów nukleinowych, czyli jest niezbędny do wzrostu roślin, zarówno w fazie podziału komórkowego, jak i wzrostu wegetatywnego. Jako składnik chlorofilu wpływa bezpośrednio na fotosyntezę, ponieważ jest częścią enzymu RuBisCO, odgrywającego zasadniczą rolę w wiązaniu dwutlenku węgla przez rośliny. Prawidłowe zaopatrzenie cebuli w ten składnik decyduje nie tylko o wielkości plonu, lecz także o jego jakości.

Potas

Cebula ma bardzo duże wymagania pokarmowe w stosunku do potasu. Potas odpowiada w roślinach za prawidłowe funkcjonowanie wielu procesów fizjologicznych. Najważniejsze z nich to regulowanie gospodarki wodnej roślin, udział w biosyntezie cukrów oraz wzmocnienie wytrzymałości rośli na niską temperaturę. Szczytowe zapotrzebowanie na potas występuje podczas intensywnego wzrostu roślin, ale w późniejszym okresie nie spada tak bardzo jak w przypadku azotu. Wysokie zapotrzebowanie na potas utrzymuje się nawet w ostatnich fazach wzrostu cebuli.

Fosfor

Zapotrzebowanie cebuli na fosfor jest relatywnie wysokie. Rola tego składnika dla roślin jest znacząca. Jest również składnikiem pokarmowym, który uczestniczy bezpośrednio w produkcji energii przez rośliny – jest zatem niezbędny w całym okresie wegetacji. Fosfor jest wymagany na wczesnym etapie rozwoju rośliny, aby zapewnić jej dobry wzrost. System korzeniowy cebuli jest słaby i płytki – wymaga zatem wsparcia w rozwoju.

Siarka

Kontroler metabolizmu azotowego, zwiększa szybkość przemian azotu w białko. Sprzyja lepszemu wykorzystaniu fosforu z nawozów mineralnych, optymalizuje zawartość potasu w roślinach, wpływa na liczbę zawiązywanych nasion w łuszczynie (bezpośredni wpływ na plon) oraz zwiększenie zawartości tłuszczu w nasionach rzepaku i wzrost całkowitej wydajności tłuszczu oraz poprawia wartość odżywczą oleju zwiększając udział nienasyconych kwasów tłuszczowych. Zwiększa odporność rzepaku na patogeny (pośredni wpływ na plon), ograniczając wystąpienie cylindrosporiozy roślin kapustowatych czy zgnilizny twardzikowej rzepaku ozimego.

Wapń

Cebula ma średnie zapotrzebowanie na wapń. Składnik ten jest niezbędny do tworzenia struktury ściany komórkowej (wraz z borem) – ma zatem znaczenie strukturalne, budulcowe. Wzmacnia w ten sposób naturalną odporność roślin na czynniki stresowe – biologiczne (choroby) oraz środowiskowe (np. niską temperaturę). Jest jednym z ważniejszych składników pokarmowych odpowiadających za jakość cebuli. Zwiększa przydatność cebuli do przechowywania oraz wydłuża jej trwałość w obrocie handlowym.

Deficyty składników odżywczych

Składnik odżywczyOpis
AzotLiście żółkną lub stają się zielonkawo-żółte. Ich końcówki mogą zamierać. Wzrost roślin jest mocno zahamowany.
FosforNiedobór fosforu powoduje poważne ograniczenie wzrostu, zwłaszcza w początkowych fazach rozwoju roślin. Słaby wzrost liści, które stają się matowo zielone. Starsze liście zamierają od wierzchołka i mogą przebarwiać się na brązową, żółtą i zieloną barwę z wyraźnym cętkowaniem. Liście przebarwiają się na matowy niebiesko-zielony kolor, a ich końcówki zamierają. Część spichrzowa ulega nadmiernemu zgrubieniu, co prowadzi do późniejszej deformacji cebul.Problem występuje na glebach wapiennych i ciężkich, gdzie dostępność fosforu dla roślin jest ograniczona.
PotasPoczątkowo liście przybierają barwę ciemnozieloną. W późniejszych fazach można na nich dostrzec objawy chlorozy (żółknięcie całych liści) oraz nekrozę (zasychanie) na wierzchołkach i brzegach liści. Może pojawia się chloroza, podobnie jak przy niedoborze azotu.Korzenie roślin są zwykle dłuższe, z małą ilością korzeni bocznych. Cebule zawierają mniej cukru i są zazwyczaj mniej twarde.
WapńU cebuli objawia się zamieraniem młodych liści bez wcześniejszego żółknięcia lub obumarciem krótkiego odcinka podstawy liścia powodującym zapadnięcie się i zamieranie dalszej jego części. Liście stają się bardzo wąskie i nagle obumierają na końcach bez uprzedniego żółknięcia.Niedobór wapnia obniża wytrzymałość ścian komórkowych, przez co cebula jest bardziej podatna na ataki patogenów chorobotwórczych. Cebule są drobniejsze i szybciej zachodzą procesy starzenia oraz gnicia. Sąmiękkiei mają obniżoną zdolność do przechowywania oraz trwałość. Niedobór wapnia może wystąpić na glebach, których zasoby tego pierwiastka zostały uszczuplone w wyniku wypłukiwania, a także na glebach o niskim pH.
MagnezNiedobór magnezu przejawia się w powolnym wzroście rośliny, przy czym starsze liście przybierają jednolicie żółtą barwę na całej długości. Cebula nie dorasta do wielości typowej dla uprawianej odmiany. Zawiera również mniej cukrów.
SiarkaCebula ma dość wysokie potrzeby pokarmowe względem siarki i jest wrażliwa na jej niedobór. Ogólny rozwój roślin jest opóźniony, a wzrost zahamowany. Szczypior staje się łamliwy i żółknie. Liście stają się grube i zdeformowane. Formowanie cebul jest zahamowane, a rośliny są bardziej wrażliwe na infekcje ze strony grzybów.Problem występuje w uprawie na glebach lekkich o niskiej zawartości substancji organicznej oraz na glebach o wysokim pH.
BorNiedobór tego pierwiastka jest przyczyną zniekształceń i zaburzonego wzrostu roślin. Liście stają się łamliwe. Mogą przybierać barwę szarozieloną lub niebieskozieloną. Młody szczypior może być cętkowany i mieć barwę żółtozieloną, podczas gdy starsze liście stają się chlorotyczne. Wierzchołki liści usychają. U ich podstawy mogą tworzyć się poprzeczne żółte linie, które z czasem pękają. Niedobór boru może wystąpić na glebach piaszczystych po wapnowaniu. Objawy takie mogą być również wywołane nadmiernym wapnowaniem i niedostatecznym podlewaniem roślin oraz wysokim lub niskim pH gleby.
MiedźWzrost roślin jest ograniczony. Zwłaszcza młodsze liście pozostają małe. Końcówki liści żółkną, a następnie zasychają. Później całe liście stają się matowo-zielone do brązowych, rozwija się nekroza i liście więdną. Niedoborowi miedzi występuje wuprawiecebuli na glebach lekkich oraz bardzo bogatych w substancję organiczną, a także o wysokim pH.
ŻelazoPierwszym objawem niedoboru żelaza jest chloroza najmłodszych liści, która zamienia się w ogólną chlorozę, a wreszcie powoduje całkowite wybielenie liścia. W bardziej zaawansowanych stadiach chloroza rozprzestrzenia się; liście stają się cytrynowożółte do żółtawobiałych.Niedobór żelaza występuje najczęściej u roślin uprawianych na glebach o wysokim pH lub zawierających duże ilości manganu.
ManganNiedobór manganu przejawia się powolnym wzrostem, opóźnionym dojrzewaniem i częstym występowaniem cebul o grubej szyjce. Na starszych liściach między nerwami pojawia się chloroza, która przechodzi w oparzenie wierzchołków. Szczypior może się zwijać, a w końcowym stadium obumierać. Cebula jest bardzo wrażliwa na niedobór manganu. Jego niedobór występujena glebach o wysokim pH, a także wapiennych lub przewapnowanych.
MolibdenCebula jest bardzo wrażliwe na niedobór molibdenu. Wczesnym objawem jest ogólna chloroza rośliny. Wygląda to podobnie jak przy niedoborze azotu. Niedobór molibdenu prowadzi do słabych wschodów i zamierania siewek. W miarę, jak roślina się rozwija, liście zasychają od wierzchołka. Można zauważyć wyraźną miękką strefę przejściową pomiędzy tkanką zdrową a nekrotyczną. Problemy z niedoborem Mo najczęściej występują na glebach kwaśnych lub piaszczystych o niskiej zawartości materii organicznej.
CynkCebula jest bardzo wrażliwe na niedobór cynku. Jego niedobór objawia się ograniczeniem wzrostu rośliny oraz wyraźnym skręcaniem się szczypioru. Ponadto obserwuje się słabą chlorozę pomiędzy nerwami liścia. Objawy niedoboru Zn występują na glebach zasadowych lub po nawożeniu wysokimi dawkami fosforu. Objawy niedoboru nasilają się podczas zimnej, deszczowej pogody.

Uprawa cebuli – nawożenie i metody nawożenia

Cebula należy do gatunków wymagających pod względem zasobności w składniki pokarmowe oraz co do pH gleby.

Azot

Przed założeniem plantacji należy wykonać analizę gleby na zawartość azotu mineralnego w glebie (suma obu form: azotanowej i amonowej). Przed siewem należy wzbogacić glebę w 50-60 kg N/ha uwzględniając azot już dostępy dla roślin. Pozostałą część można dostarczać stopniowo w 2 dawkach standardowych nawozów doglebowych zawierających azot. Nawożenie pogłówne rozpocząć w połowie maja, gdy roślina ma 2–3 silne liście długości 10–15 cm i zakończyć do połowy czerwca. Azot można zastosować jednorazowo, gdy wymagana dawka nie przekracza 80kg/ha. Zakończyć w połowie czerwca. Cebula bardzo dobrze reaguje na nawożenie azotanową (N-NO3-) formą azotu, która wspomaga również pobieranie potasu.

Fosfor

Może zostać podany w całości w czasie przygotowania gleby do uprawy cebuli. Ze względu na ograniczoną mobilność tego składnika w glebie, konieczne jest wymieszanie zastosowanego nawozu fosforowego z glebą do głębokości 20-25 cm.

Potas

Nawożenie potasem można wykonać na dwa sposoby – jednorazowo przed wysiewem roślin (używając standardowych nawozów doglebowych lub nawozów otoczkowanych o wydłużonym okresie działania) oraz w trakcie wegetacji roślin. Zaleca się, aby dawkę nawozów potasowych stosowanych pogłównie podzielić na 2 części. Pierwszą (40-30% całej dawki) należy zastosować na w okresie intensywnego tworzenia się liści, a następną na początku tworzenia się cebul.

Magnez

Może zostać zastosowany w całości w czasie przygotowania gleby do uprawy. Cebula jest gatunkiem dość wrażliwym na obecność chlorków, choć zastosowane jesienią poprzedniego sezonu nie stanowią już takiego zagrożenia. Zaleca się jednak stosowanie nawozów potasowych bezchlorkowych, np. siarczanu potasu.

Wapń

Na plantacjach, na których stosuje się nawozy standardowe doglebowe nawozy wapniowe (zazwyczaj saletrę wapniową) należy zastosować dwukrotnie: pierwszą dawkę (30-40% całej) na początku intensywnego wzrostu części nadziemnych roślin, a drugą na początku formowania się cebul.
Nawożenie wapniem na plantacjach fertygowanych należy prowadzić od fazy intensywnego wzrostu liści do osiągnięcia przez cebule około70% końcowej wielkości.

 

Nie masz pewności, jak sadzić cebulę? Zostaw nam wiadomość, a nasz ekspert wkrótce się z Tobą skontaktuje!

Rolnictwo | Zapytaj agronoma

"*" Wymagane pola

Do 500 znaków
Newsletter
Więcej informacji na temat przetwarzania danych można znaleźć w Polityce Prywatności.
Hidden
Hidden
Hidden

Pytania i odpowiedzi

Oto kilka często zadawanych przez rolników pytań dotyczących uprawy cebuli.

  • Nawożenie cebuli azotem należy zakończyć pod koniec maja lub najpóźniej do połowy czerwca.

  • Tak, mikroelementy są istotne w uprawie cebuli, jako że odgrywają ważną rolę w prawidłowym wzroście roślin i formowaniu cebul. Najważniejsze z nich to cynk, miedź i mangan.

  • Tak, cebula jest bardzo wrażliwa na zasolenie gleby. Bardzo płytko się korzeni, a korzenie są drobne i cienkie. Łatwo ulegają uszkodzeniu na glebach o podwyższonej zawartości soli.

  • Nie jest to polecane. Cebula jest wrażliwa na nadmiar chlorków w glebie. Nawet jesienne stosowanie soli potasowej może spowodować problemy w czasie wschodów roślin.

thumb

Nasz asortyment

Zrównoważone i innowacyjne rozwiązania zwiększające plony z upraw

Poznaj nasze produkty
thumb

Nasza wiedza

Porady i wskazówki, informacje na temat rynku i uprawy

Poznaj naszą wiedzę
thumb

Nasze doświadczenia

Zobaczyć znaczy uwierzyć, wyniki doświadczeń z całego świata

Poznaj nasze doświadczenia