Uprawa soi: doradztwo w zakresie odżywiania upraw

Wszystko, co musisz wiedzieć o nawożeniu soi, najlepsze praktyki, odpowiednie produkty, badania polowe i więcej.

Porady dotyczące uprawy soi (Glicine)

  • Optymalny zakres pH gleby dla soi mieści się w przedziale 6,0 – 7,0.

  • Najlepiej plonuje na glebach żyznych, w wysokiej kulturze i o dobrych właściwościach fizycznych. Udaje się na glebach przewiewnych i niezlewnych.

  • Dobre plony wydaje na czarnych ziemiach zasobnych w składniki pokarmowe oraz na glebach lżejszych przy obfitym nawożeniu mineralnym i wyższym opadzie atmosferycznym.

  • Soja nie znosi gleb kwaśnych.Roślina nie powinna być uprawiana na terenach zlewnych i podmokłych, na glebach z natury zimnych.

  • Na glebach kwaśnych symbiozę ogranicza nadmierna koncentracja jonów glinu i manganu oraz deficyt jonów wapnia, fosforu i molibdenu.

  • Wymaga stanowiska wolnego od chwastów o uregulowanych stosunkach powietrzno-wodnych.

  • Soja należy do roślin o umiarkowanych wymaganiach wodnych. Największe potrzeby wodne wykazuje w okresie kiełkowania, kwitnienia i wypełniania strąków.

  • Dobrze znosi suszę dzięki rozwiniętemu systemowi korzeniowemu, możliwości równoległego ustawienia liści w odniesieniu do promieni słonecznych oraz owłosieniu ograniczającemu transpirację.

  • Soja to roślina ciepłolubna. Do prawidłowego wzrostu i rozwoju wymaga w ciągu całego okresu wegetacyjnego wyższych temperatur. Łatwo jest uszkadzana przez przygruntowe przymrozki.

  • Wykazuje dwa krytyczne okresy rozwoju, o dużych wymaganiach termicznych. W okresie od siewów do wschodów niska temperatura może przedłużyć okres kiełkowania nawet do 45 dni i znacznie ograniczyć wschody. W fazie kwitnienia przy spadku temperatury poniżej 10 ºC soja nie kwitnie, a utrzymująca się temperatura poniżej 24 ºC opóźnia kwitnienie roślin.

  • Temperatura wpływa na plon nasion oraz jego parametry jakościowe.

  • Roślina dnia krótkiego. Światło stanowi jeden z czynników ograniczających uprawę soi w Polsce. W warunkach dnia długiego soja opóźnia kwitnienie, przedłużając wegetację, co może prowadzić do problemów ze zbiorem (duża wilgotność nasion).

  • Mniejsze ilości opadów oraz wyższa średnia temperatura dobowa sprzyjają gromadzeniu białka w nasionach soi.

  • Większe opady atmosferyczne oraz niższe temperatury sprzyjają gromadzeniu tłuszczu w nasionach soi.

  • W warunkach klimatycznych Polski obecnie soja nie jest atakowana przez żadne groźne szkodniki oraz choroby grzybowe, bakteryjne i wirusowe.

  • Odmiany wczesne dojrzewające we wrześniu nie wymagają desykacji.

  • Roślina ma duże potrzeby pokarmowe, zwłaszcza w stosunku do fosforu i potasu.

Młode rośliny soi
Rzędy upraw soi

Rola składników odżywczych

Azot

Najbardziej plonotwórczy pierwiastek. Zwiększa plon nasion soi, ale może przedłużyć okres wegetacji, obniżyć masę brodawek, zwiększyć masę korzeni. Zbyt obfite nawożenie azotowe może prowadzić do wylegania roślin, słabego zawiązywania lub całkowitej redukcji bakterii brodawkowych oraz niższego plonu nasion.

Fosfor

Korzystnie wpływa na rozwój systemu korzeniowego, jest składnikiem kwasów nukleinowych, występuje w lipidach obecnych we wszystkich błonach komórkowych.

Potas

Reguluje gospodarkę wodną roślin, wraz z sodem, wapniem i magnezem wpływa na uwodnienie plazmy. Uczestniczy w przemianie asymilatów i ich transporcie w roślinie, między innymi do korzeni soi i bakterii brodawkowych.

Siarka

Potrzebna od początku sezonu wegetacyjnego do budowy białek niezbędnych dla bakterii brodawkowych. Kontroluje metabolizm azotowy w roślinie, bierze udział w tworzeniu przyswajalnego azotu. Niezbędna do syntezy tłuszczu.

Magnez

Wspomaga rozwój bakterii brodawkowych,korzystnie wpływa na rozwój systemu korzeniowego soi oraz na gospodarkę azotową, zwiększa efektywność procesu fotosyntezy. Niezbędny do transportu asymilatów w roślinie, zapewniając dobre zaopatrzenie soi i bakterii brodawkowych w niezbędne asymilaty.

Wapń

Stymuluje procesy tworzenia brodawek korzeniowych, niezbędny do budowy systemu korzeniowego, sygnalizator stresów abiotycznych (susza, wysoka temperatura).

Cynk

Stymuluje syntezę aminokwasu tryptofanu, który bierze udział w powstawaniu interakcji pomiędzy soją a bakteriami brodawkowymi. Wpływa na aktywność hormonów roślinnych, głównie auksyn odpowiedzialnych za wzrost roślin.

Molibden

Niezbędny składnik kompleksu enzymatycznego – nitrogenazy, koniecznej do symbiotycznego wiązania azotu atmosferycznego. Korzystnie wpływa na rozwój brodawek korzeniowych, co zwiększa ilość związanego azotu. Zwiększa liczbę kwiatów, prowadząc do wytworzenia większej liczby strąków i wyższego plonu.

Bor

Korzystnie wpływa na proces zawiązywania brodawek korzeniowych, na ich prawidłowy wzrost i funkcjonowanie oraz na rozwój bakterii brodawkowych. Bierze udział w procesie zawiązywania strąków.

Deficyty składników odżywczych

Składnik odżywczyOpis
FosforZaburzenia w rozwoju systemu korzeniowego soi.
PotasZaburzenia w transporcie węglowodanów do bakterii brodawkowych zlokalizowanych w obrębie korzeni soi. Duża część węglowodanów pozostaje w liściach i nie jest dostępna dla korzeni soi i Rhizobium.
MagnezOgraniczenie procesu fotosyntezy roślin i tworzenia asymilatów. Zaburzenia w transporcie węglowodanów do bakterii brodawkowych występujących w obrębie korzeni soi. W związku z tym duża część węglowodanów pozostaje w liściach i nie jest dostępna dla korzeni soi i Rhizobium.
WapńOgraniczenie procesu tworzenia brodawek korzeniowych, co skutkuje obniżeniem wiązania azotu atmosferycznego.
CynkObniżenie plonowania soi w efekcie wytworzenia mniejszej liczby rozgałęzień, prowadząc do redukcji liczby kwiatów i strąków.
MolibdenZaburzenia w funkcjonowaniu nitrogenazy, niezbędnej do procesu wiązania azotu atmosferycznego przez bakterie brodawkowe. Gorszy rozwój brodawek korzeniowych, co ogranicza ilość związanego azotu atmosferycznego.
BorOgraniczenie procesu zawiązywania brodawek korzeniowych prowadzące do redukcji ilości związanego azotu.

Metody nawożenia

Na glebach kwaśnych zalecane jest stosowanie wapna (1,5 – 2 t/ha wapna magnezowego) najlepiej pod przedplon, a na glebach lekko kwaśnych bezpośrednio przed orką przedzimową.

Soja pobiera duże ilości składników pokarmowych z gleby. Wymaga obfitego nawożenia mineralnego.

Do wytworzenia 1tnasion wraz z plonem ubocznym soja pobiera około 70 kg N, 17 kg P2O5, 30 kg K2O, 10 kg MgO, 20 kg CaO i 4 kg S.

Na glebach o bardzo dużej zasobności w fosfor i potas można zrezygnować z nawożenia tymi składnikami pokarmowymi.

Na glebach o średniej zasobności w fosfor i potas w okresie jesiennym zalecane jest zastosowanie 40 – 50 kg P2O5/ha i 60 – 80 kg K2O/ha.

Na glebach o niskiej zasobności nawożenie mineralne fosforem i potasem należy zwiększyć do 70 kg P2O5/ha i 120 kg K2O/ha.

Przy prawidłowo prowadzonej symbiozie roślin z bakteriami brodawkowymi Bradyrhizobium japonicum soja może pokryć nawet do 70% swoich potrzeb pokarmowych w stosunku do azotu.

Na stanowisku należycie zaszczepionym bakteriami Bradyrhizobium japonicum zalecana jest przedsiewna aplikacja dawki startowej azotu na poziomie 30 kg N/ha.

W uprawie soi z nawozów azotowych zalecane jest stosowanie nawozów zawierających szybko działającą formę azotanową, np. saletry amonowej lub RSM.

W celu wykorzystania genetycznego potencjału plonotwórczego oraz na stanowisku po zbożach i na stanowiskach mniej zasobnych wskazane jest nawożenie azotem.

Przy słabym tworzeniu się brodawek, na glebach ubogich w próchnicę i azot mineralny zalecane jest w okresie pojawiania się pąków kwiatowych pogłówne zastosowanie azotu w dawce 40 – 50 kg/ha, najlepiej w postaci saletry amonowej.

Na glebach o małej zasobności w magnez i siarkę soja wymaga dokarmiania tymi składnikami pokarmowymi 1- 2 razy w trakcie wegetacji roślin, np. w formie siarczanu magnezu.

Optymalne dokarmianie soi mikroskładnikami poprawia plon i jego parametry jakościowe.

W okresie wegetacji wymaga dokarmiania cynkiem, molibdenem i borem. Zabieg dokarmiania zalecany jest w fazie tworzenia pąków kwiatowych.

Nie zaleca się aplikacji miedzi i manganu. Miedź hamuje wzrost włośników, co przekłada się na brodawkowanie, amangan wykazuje toksyczność w stosunku do bakterii brodawkowych

thumb

Nasz asortyment

Zrównoważone i innowacyjne rozwiązania zwiększające plony z upraw

Poznaj nasze produkty
thumb

Nasza wiedza

Porady i wskazówki, informacje na temat rynku i uprawy

Poznaj naszą wiedzę
thumb

Nasze doświadczenia

Zobaczyć znaczy uwierzyć, wyniki doświadczeń z całego świata

Poznaj nasze doświadczenia