Uprawa słonecznika: doradztwo w zakresie odżywiania upraw

Słonecznik oleisty to jedna z form słonecznika zwyczajnego, obcopylna (głównie pszczoły i trzmiele).

Optymalny zakres pH dla słonecznika mieści się w przedziale 6,6 – 7,2.

Słonecznik oleisty najlepiej plonuje na czarnoziemach i czarnych ziemiach. Dobrymi glebami są gleby brunatne oraz piaski mocno i średnio gliniaste na glinie. Słonecznik na nasiona jest uprawiany na glebach żyznych i zasobnych w składniki pokarmowe.

Gleby średnio zwięzłe i lżejsze są bardziej odpowiednie, gdyż szybciej nagrzewają się wiosną, a jesienią sprzyjają szybszemu dojrzewaniu.

Słonecznik nie znosi gleb zakwaszonych, podmokłych, ciężkich glin i iłów, pozostałych gleb zlewnych i łatwo zaskorupiających się oraz suchych piasków.

Zapotrzebowanie słonecznika na wodę jest umiarkowane ze względu na dobrze rozwinięty i głęboko sięgający system korzeniowy.

Największe potrzeby wodne ma w fazie tworzenia pąków kwiatowych i kwitnienia.

Znacznie lepiej znosi okresowe susze niż inne jare rośliny oleiste. Gruba omszona skórka pokrywająca łodygi i liście chroni rośliny przed następstwami niedoboru opadów.

Słoneczna pogoda panująca podczas kwitnienia korzystnie wpływa na zapylenie kwiatów przez owady i zawiązywanie niełupek.

Opady w fazie kwitnienia przyczyniają się do rozwoju chorób i negatywnie wpływają na zawiązywanie nasion. Dobre warunki siedliskowe pozwalają na zmniejszenie negatywnego wpływu niekorzystnych warunków pogodowych na rośliny.

Słonecznik ma wysokie wymagania cieplne i świetlne i jest wrażliwy na zacienienie.

Wymaga ciepłej i suchej pogody podczas dojrzewania i dosychania koszyczków.

Ma dużą wytrzymałość na przymrozki do -4°C oraz na okresowe susze. Przymrozki, mogą jednak wpływać negatywnie na rozwój, hamując wzrost i powodując żółknięcie, zamieranie lub zniekształcanie pąków kwiatowych. Siew słonecznika należy wykonać, gdy temperatura gleby na głębokości 5 cm trwale przekroczy 9 °C.

Słoneczna i sucha pogoda w fazie kwitnienia i dojrzewania sprzyja właściwemu zapyleniu kwiatów i wykształceniu nasion.

O wysokości plonu i osiągnięciu dojrzałości decyduje wysoka temperatura i mała ilość opadów w okresie kwitnienia i dojrzewania. Nadmierna wilgotność w tym okresie utrudnia wykształcenie się nasion w środkowej części koszyczka i sprzyja pleśnieniu oraz gniciu.

W uprawie słonecznika na nasiona ważny jest dobór odpowiedniego rejonu uprawy i rodzaju gleby, właściwe przygotowanie pola, nawożenie i regulacja zachwaszczenia.

Zaleca się uprawę słonecznika po roślinach okopowych, bobowatych, motylkowatych z trawami i po zbożach.

Zaletą uprawy słonecznika (jako przedplonu) jest dobre zacienienie gleby i jej oczyszczenie z chwastów, jednocześnie jednak ze względu na znaczną masę roślinnastępuje wyczerpaniegleby ze składników pokarmowych.

Po zbiorze słonecznika pozostaje duża ilość resztek pożniwnych (korzenie, części łodyg, liści i koszyczków), które należy rozdrobnić (np. broną talerzową) przed orką pod roślinę następczą. Słonecznik schodząc późno z pola pozostawia wolno rozkładające się resztki pożniwne. Zaleca się po nim uprawę roślin wiosennego siewu.

Ma stosunkowo małe potrzeby pokarmowe w odniesieniu do azotu.

Słonecznik nie jest atakowany przez tak wiele chorób i szkodników, jak inne gatunki roślin.