Kompostownik przy domu

Lokalizacja

Kompostownik na terenie naszej posesji powinien być umieszczony zgodnie z prawem, a to zależy od planowanej jego pojemności. Zasady jego lokalizacji zostały uregulowane w Rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r.*

• kompostowniki małe, do 10 m³ pojemności, powinny być umiejscowione w odległości 5 m od okien i drzwi pomieszczeń przeznaczonych na pobyt ludzi i 2 m od granicy sąsiedniej działki, drogi, ulicy lub ciągu pieszego;
• kompostowniki większe, o pojemności 10-50 m³, powinny znajdować się 30 m od ww. budynków, 7,5 m od granicy sąsiedniej działki oraz 10 m od drogi lub ciągu pieszego.

Kompostownik należy umieścić:

• na płaskiej powierzchni, bez spadków, żeby utrzymywać równomierną wilgotność całej pryzmy.
• na przepuszczalnym podłożu, co zapewni odpływ nadmiaru wody i umożliwi dżdżownicom i innym pożytecznym organizmom swobodne zasiedlenie kompostownika,
• w miejscu zacienionym, ale nie w głębokim cieniu. Nadmiar słońca spowoduje zbyt szybkie przesychanie kompostu, a zbyt głęboki cień może powodować, że szczątki roślinne będą gniły, zamiast ulegać kompostowaniu i nie uzyskamy cennej próchnicy.

Kompostownik warto obsadzić roślinami, takimi jak czarny bez (Sambucus nigra), który jest dostępny w wielu, bardzo dekoracyjnych odmianach, kalina koralowa (Viburnum opulus), leszczyna lub grab. Mówi się, że sprzyjają one kompostowaniu. Można go ocienić sadząc pnącza lub warzywa takie jak dynia lub cukinia, które swoimi pędami skutecznie przykryją kompostownik.

Wielkość i konstrukcja kompostownika

Zalecane wymiary kompostownika to maksymalnie 120 cm wysokości i 150 cm szerokości (choć bywają i wyższe, np. 150 cm wysokości i 100 cm szerokości). Pozwalają one zachować właściwą cyrkulację powietrza powietrza wewnątrz kompostownika, dzięki czemu nie dochodzi do gnicia materiału roślinnego. Dodatkowo umożliwiają stabilny rozwój życia mikrobiologicznego, niezbędnego do przebiegu całego procesu. Ważne jest, by kompostownika nie zagłębiać w ziemi, ponieważ będzie to ograniczało odpływ wody z pryzmy kompostowej.

Budowę kompostownika zaczynamy od warstwy drenażowej, na którą mogą się składać gałązki lub pocięte gałęzie, grube pędy bylin itp. Następnie, zalecane jest ułożenie warstwy “zatrzymującej” składniki pokarmowe wymywane z wyższych warstw. Do tego celu możemy użyć kompostu uzyskanego z poprzedniej pryzmy, ziemi ogrodowej, torfu lub słomy. Dopiero na tak przygotowaną podstawę możemy wrzucać resztki roślinne.

Co kompostować?

• Liście drzew i krzewów – unikać kompostowania liści orzecha, ze względu na zawarte w nich substancje ograniczające wzrost innych roślin.
• Skoszoną trawę – dobrze jest wymieszać ją z pozostałymi odpadkami, ponieważ ma tendencję do zbijania się i gnicia.
• Resztki roślin ozdobnych, warzyw i owoców (także roślinne obierki kuchenne), ale bez objawów chorób.
• Chwasty, które nie zawiązały nasion. Nie wyrzucamy perzu i innych, które mogą rozrastać się z kłączy.
• Rozdrobnione gałęzie.
• Fusy kawy i herbaty (wraz z papierowym filtrem).
• Wystudzony popiół drzewny z kominka lub ogniska.

Czego nie kompostować?

• Resztek jedzenia zawierających tłuszcz, mięso, kości, nabiał, ponieważ mogą wabić gryzonie. Odpadków konserwowanych solą.
• Owoców i warzyw z wyraźnymi objawami chorobowymi.
• Skórek owoców cytrusowych, ponieważ substancje w nich zawarte obniżają aktywność mikroorganizmów glebowych.
• Chwastów z nasionami, ponieważ mogą kiełkować na kompostowniku lub wszędzie tam, gdzie zastosujemy uzyskany kompost. Perzu i innych rozrastających się z kłączy.
• Nierozdrobnionych, dużych gałęzi.
• Zadrukowanego i chemicznie bielonego papieru.
• Popiołu z innych materiałów niż spalone drewno.
• Materiału nieorganicznego – metalu, szkła, plastiku, gruzu, ani środków chemicznych.

Pielęgnacja kompostownika

Kompostownik wymaga pielęgnacji. Jeśli chcemy uzyskać żyzny kompost, dobrze jest przesypywać warstwy zielone nawozem azotowym lub obsiać kompostownik łubinem. Łubin, należący do roślin motylkowych, dzięki bakteriom brodawkowym na korzeniach, wiąże azot z powietrza, a wymieszany z kompostem doskonale go użyźnia. Należy dbać o różnorodność kompostowanego materiału i w miarę możliwości rozdrabniać to, co wrzucamy na kompost. Mniejsze kawałki zostaną szybciej przerobione przez mikroorganizmy.

Pryzmę należy utrzymywać w stałej wilgotności wynoszącej ok. 40-50%, co oznacza, że materiał daje się uformować w kulę, nie rozpada się ani nie wycieka z niego woda. Kilka razy w roku materię należy obrócić, co pozwoli ją dotlenić (pierwszy raz robimy to po 4-6 tygodniach od jej ułożenia, a później co 6-8 tygodni). Zalecane jest stosowanie aktywatorów kompostu, co przyspiesza proces i umożliwia uzyskanie masy organicznej bogatszej w składniki pokarmowe.

Dobra pielęgnacja umożliwia uzyskanie wartościowego kompostu po mniej więcej 6 miesiącach.

*artykuł został zaktualizowany w lutym 2021